Het opvoeden van hsp kids appeltje eitje toch?

Ik ben heel benieuwd wat er nu in jouw hoofd omgaat bij het lezen van de kop van deze blog. Misschien denk je “Ha No way!” of “Ja bij jou zeker nou bij mij niet!”

Hoogsensitiviteit staat niet bij iedereen op het lijstje als appeltje eitje. Ik las laatst in HSP magazine de vraag “Als er een pil was tegen hoogsensitiviteit zou je die dan slikken?” Ik vond het eerst een wat rare vraag maar ik snap het wel. De ouders in mijn praktijk willen eigenlijk allemaal dat hun dochter weerbaarder wordt, sterker en minder gevoelig. Onze maatschappij is daar ook op ingericht. Maar wist je dat dat in bepaalde landen anders is? Elaine Aron schrijft in haar boek “Hoogsensitieve personen” over een onderzoek waarin kinderen uit China en Canada vergeleken worden, om te zien welke eigenschap de kinderen het meest geliefd maken. Daarin schrijft Elaine Aron dat in China de kinderen die verlegen en gevoelig zijn het vaakst door anderen werden gekozen als vriendinnetje of speelkameraadje. Echter in Canada is het andersom daar worden verlegen en gevoelige kinderen het minst vaak gekozen. Nu leven wij niet in China en ook niet in Canada (wel jammer ik heb beelden gezien dat het daar super mooi is 😊) maar in Nederland. Gelukkig mogen we hier zijn wie we willen zijn. Ik zeg daarom altijd tegen ouders dat er natuurlijk een keerzijde aan de eigenschap hoogsensitiviteit zit èn dat het ook echt een talent kan worden. Het belangrijkste is dat de meiden en ouders de gebruiksaanwijzing leren lezen. Wat?! Ja gebruiksaanwijzing want bij elk persoon werkt het toch altijd net even iets anders. Hoogsensitiviteit is geen gebrek maar een eigenschap die heel mooi kan zijn. In deze blog wil ik jullie daarmee op weg helpen.

Voor hoogsensitieve meiden is het belangrijk dat je de juiste benadering dus opvoedstijl neemt. Hsp-ertjes zullen afhankelijk van hun karakter niet goed reageren op kritiek of stemverheffing. Ze raken dan meteen overprikkelt en over hun toeren. Ze kunnen of in huilen uitbarsten of heel boos worden. Straffen helpt ook niet want ze zijn dan meer bezig met de straf en het gevoel daarover dan dat ze bedenken wat ze de volgende keer anders moeten doen. Nu ben ik zelf helemaal niet zo van straffen tenzij er een grens overgegaan wordt zoals fysiek contact of dingen bewust kapot maken. Duidelijkheid in het corrigeren is daarin altijd wel belangrijk.

Een stukje theorie. Er bestaan verschillende opvoedstijlen: •              Autoritaire •              Toegeeflijke •              Democratische Bij de autoritaire opvoedstijl bepalen de ouders wat er gebeurd en het kind dient te gehoorzamen. Er zijn regels en die worden niet uitgelegd maar moeten gewoon opgevolgd worden. Er is geen ruimte voor discussie of compromis. Bij de toegeeflijke opvoedstijl zijn er weinig regels en grenzen. De ouders veren zo met het kind mee dat deze altijd haar zin krijgt. Ouders zijn niet consequent en misdragingen worden genegeerd. En als derde de democratische opvoedstijl. Hierbij worden er door ouders grenzen gesteld en ook gekeken naar de wensen en behoefte van hun kind. Wanneer er regels zijn dan worden deze besproken samen met hun kind waarom zij zich eraan moet houden. Wanneer de regels vervolgens niet wordt nageleefd dan zijn de ouders consequent worden het kind daarop aangesproken. De ouders hebben aandacht voor de emoties en de ervaringen van het kind.

Uit het onderzoek van Lionetti (2019) blijkt dat vooral de toegeeflijke opvoedstijl veel negatieve consequenties heeft op hoogsensitieve kinderen. Hoogsensitieve kinderen hebben duidelijkheid nodig en als ze die niet krijgen dan kan het zelfs agressief gedrag in de hand werken. In mijn praktijk zie ik dan ook kinderen waarvan ouders zeggen “Mijn dochter ontploft in eens zonder aanleiding” Vaak is er dan al iets aan vooraf gegaan waarbij ouders niet duidelijke grenzen of regels hebben gegeven. Kinderen worden daar ook heel onzeker en angstig van.

Anders is dat bij de democratische stijl. Deze stijl heeft een positief effect op hoogsensitieve kinderen. Als die stijl meer wordt toegepast zijn hoogsensitieve kinderen veel sociaal competenter dan hun leeftijdsgenoten. Zij leren dan namelijk dat ze er mogen zijn en om te praten over hun gevoelens.

Onder hoogsensitieve ouders is er ook onderzoek gedaan. Daaruit blijkt dat hoogsensitieve ouders hun kind goed aanvoelt en de democratische stijl hanteren. Uit een ander onderzoek van Branjerdporn (2019) blijkt dat hoogsensitieve ouders ook af en toe in de niet-optimale stijlen autoritair en toegeeflijk schieten. Dit komt mogelijk doordat ze sneller overprikkeld raken. Misschien merk je het bij jezelf (Ik in ieder geval wel) dat wanneer je moe ben en een drukke dag hebt gehad je toch sneller uit je slof schiet. Het positieve is daarbij dat wij als hoogsensitieve ouder door onze sterke zelfreflectie ons zeer bewust zijn van deze momenten en dan als vanzelf met ons kind in gesprek gaan. Belangrijk voor jou als hoogsensitieve ouder om goed voor jezelf te zorgen en overprikkeling te voorkomen.

Kortom de democratische opvoedstijl is voor hoogsensitieve meisjes de beste benadering. Kijk daarom goed naar je meisje en praat veel met haar. Ze voelt zich daardoor niet alleen gezien en gehoord en ze gaat ook meer bij zichzelf herkennen. Jij bent dan eigenlijk haar spiegel waarbij ze leert meer bij zichzelf te blijven en ook meer voor zichzelf gaat zorgen. Jullie gaan dan samen ontdekken wat “de gebruiksaanwijzing” is. Wanneer is het te druk (bijvoorbeeld na het spelen bij een vriendinnetje), wat voel je dan (druk in mijn hoofd, moe, geïrriteerd), hoe ziet dat eruit (gehaast, kort lontje), wat heb ik nu nodig (even rustig op mijn kamer zitten, ipad). Dit geeft zoveel rust en door niet steeds in de overprikkeling te zitten nemen de kinderen veel meer in zichzelf op, kunnen ze meer genieten van de omgeving, (sfeer, details) en kunnen ze weer zichzelf zijn. En dus hoogsensitief als talent inzetten.

Ik hoop dat ik jullie hiermee weer wat meer inzicht heb gegeven hoe jullie je dochters kunnen helpen met hoogsensitiviteit dat zij weer lekkerder in hun vel zitten en dat er meer rust komt bij jullie thuis.